Początek

„Ostatnio odbyła się uroczystość poświęcenia kamienia węgielnego pod budowę, uroczystość tak rozmiarami, jak i nastrojem wykraczająca daleko poza ramy ściśle turystycznego świata. Stała się ona manifestacją przywiązania szerokich sfer ku Tatrom. U podwalin schroniska zgromadziła się liczna publiczność oraz przedstawiciele wszystkich organizacji turystycznych i sportowych. Nie brakło serdecznie witanych delegatów z Górnego Śląska oraz Cieszyńskiego, z Wilna, Lwowa i Poznania. Przybyła też generalicja z jen. Osińskim i Galicą na czele”

- i tak rozpoczęła się historia Murowańca, którą 13 sierpnia 1921 roku opisał „Tygodnik Ilustrowany”. Teren, na którym miało powstać schronisko, już w 1890 roku został wykupiony przez Towarzystwo Tatrzańskie, a Hala Gąsienicowa cieszyła się ogromnym powodzeniem wśród wielu polskich artystów — poetów, pisarzy, malarzy i kompozytorów. Miejsce odwiedzali m.in. Maria Curie-Skłodowska, Helena Modrzejewska, Henryk Sienkiewicz, Stanisław Witkiewicz, Ignacy Paderewski, Stefan Żeromski, czy Adam Asnyk.

Portret Zdzisława Kalinowskiego

Przez niemal 4 lata trwała budowa Murowańca, którego projekt opracował arch. Zdzisław Kalinowski, a inicjatorem był Stanisław Osiecki – prezes Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i wicemarszałek sejmu. Prace nie należały do najprostszych. Najwięcej kłopotów sprawiał transport materiałów, w tym głównie granitowych głazów spod ścian Kościelca. Specjalne urządzenia dźwigowe unosiły kilkutonowe bloki skalne, z których wznoszono ściany budynku. W 1923 roku zakończono prace nad murami zewnętrznymi, a zaledwie rok później pojawiły się ściany działowe, stropy i podłogi, otynkowano również ściany, a także wstawiono drzwi i okna. Budowa schroniska była nie lada wyzwaniem, w którym na tym etapie zużyto aż 8 wagonów cementu, 15 ton wapna i 600m3 drewna!

3 lata i 11 miesięcy od momentu poświęcenia kamienia węgielnego nastąpiło uroczyste otwarcie Murowańca. 12 lipca 1925 roku to wydarzenie, na które mimo ulewnego deszczu, zjechali się najznamienitsi goście, w tym m.in.marszałek Senatu Wojciech Trąmpczyński, minister kolei Kazimierz Tyszka, przedstawiciele Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego wraz z prezesem PTT Janem Wacławem Czerwińskim, prof. Kazimierz Sosnowski, legendarny twórca TOPR gen. Mariusz Zaruski i wielu innych. Na Halę Gąsienicową przybyło przeszło 1000 osób, które najpierw uczestniczyły w Mszy św. odprawianej przez ks. Walentego Gadowskiego (twórca Orlej Perci, ówczesny prezes Oddziału Tarnowskiego PTT), a następnie były świadkami oficjalnego otwarcia, którego dokonał prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojciechowski. „W góry, w góry, miły bracie, Tam swoboda czeka na cię” - padło z ust głowy państwa podczas przecinania wstęgi. Oficjalna historia Murowańca właśnie się rozpoczęła, a sporna pozostała jedynie kwestia przyszłości schroniska. Entuzjaści, jak i przeciwnicy kamiennej bryły głośno wówczas debatowali nad trwałością konstrukcji. Przetrwa 50, a może 40 000 lat. Na szczęście pesymistyczna prognoza już dawno odeszła w zapomnienie…

Przeszło 100 lat istnienia to czas, w którym miały miejsce zarówno lepsze, jak i gorsze chwile. Murowaniec w swej długoletniej karierze przeżył historię z okupacją niemiecką podczas II wojny światowej, z której o dziwo wyszedł obronną ręką. Był miejscem, w którym znajdowała się słynna „trumna”, czyli powstała na poddaszu sala noclegowa mogąca pomieścić 30 osób, a mieszcząca…znacznie większą liczbę gości śpiących na tzw. „waleta”. To również takie momenty jak grudzień 1963 roku, w którym w schronisku wybuchł pożar i zniszczył całe trzecie piętro oraz wieżyczki, a woda z akcji gaśniczej uszkodziła pozostałe kondygnacje.

Murowaniec to różne historie, legendy i opowieści, które przeplatają się ze sobą, tworząc wyjątkowy klimat miejsca. To niezwykli ludzie, otwarte na zmiany głowy, odważne decyzje i chęć podtrzymywania tradycji dla następnych pokoleń sprawiają, że Murowaniec — idąc tropem myślenia entuzjastów - przetrwa 40 000 lat, albo i jeszcze więcej! Tego sobie i Wam życzymy!

Dziennik

Najlepsze filmy dla miłośników gór

Trwający lockdown sprzyja jednej rzeczy. Można bez wyrzutów sumienia nadrabiać zaległości z kinematografii, dlatego prezentujemy wybrane filmy, których motywem przewodnim są góry. Wybraliśmy – w naszej subiektywnej ocenie – najlepsze produkcje, których akcja toczy się zarówno w Polskich Tatrach, jak i poza granicami kraju. Oto lista filmów, które warto obejrzeć. Everest, reż. Baltasar Kormákur […]

Zimowe szaleństwo, czyli o czym należy pamiętać w sezonie

Trendy, trendami, ale postawmy sprawę jasno. Odpowiednie przygotowanie, właściwe ubranie i niezbędny sprzęt w górach to postawa. Podpowiadamy, które z elementów należą do grona tych najważniejszych. Sprawdźcie, o czym warto pamiętać, by zimowe wyjście w góry było nie tylko przyjemne, ale przede wszystkim bezpieczne. Obiektywna ocena możliwości Po pierwsze, zima rządzi się swoimi prawami, […]

Hala Gąsienicowa – miejsce wielu możliwości

Hala Gąsienicowa – miejsce wielu możliwości O Hali Gąsienicowej nie bez powodu mówi się jako o miejscu z najsłynniejszym pocztówkowym widokiem w kraju. To właśnie tutaj znajduje się słynna Betlejemka i krajobrazy, które dominują na zdjęciach. Popularność Hali Gąsienicowej to jednak nie tylko efekt spektakularnych pejzaży, ale przede wszystkim możliwości, które za sobą niesie. To […]

Proszę Państwa, oto miś… czyli jak się zachować w trakcie spotkania

Pewien „przyjaźnie” wyglądający osobnik grasuje w ostatnim czasie po Tatrzańskim Parku Narodowym. Coraz więcej z Was ujmuje go na zdjęciach z oddali, ale… co zrobić, jeśli dojdzie do spotkania? Przedstawiamy listę sprawdzonych sposobów na to, by skończyło się wyłącznie na potężnej dawce strachu.

Przejdź do bloga

Strona korzysta z plików cookies w celu poprawy funkcjonowania serwisu. Jeżeli nie zmienisz ustawień, będą one zapisywane w pamięci Twojego urządzenia. Szczegóły w naszej polityce prywatności.